كارواژ

تصویرها،               تویِ سرم،                              رؤیا… بی‌جاست باد و مویِ تو، جریان، جا     رویِ سینه‌یِ تو                            تا گیرد جا رویِ شانه‌یِ باد     بیفتد و رویِ سینه‌یِ تو حرکتِ باد ظرافتِ تردید را از چشم‌هام، تویِ دو دستم،     بردارد. در چشمِ تو جای گیرم                                در تصویر، رگ‌هایِ چشم‌هام، تویِ دو دستم، با مویِ تو خون را میانِ سینه     بریزد و نوکِ پستانِ تو،       حدقه‌یِ خالی، جایی برایِ چشم، جایی برایِ دست        بگشاید. باد بردارد    از قفا    برشانه    جای را با مویِ تو     ببَرد تویِ شکافِ حدقه    تویِ جمجمه     بگردد با رعشه‌هایِ دیدن‌ام تصویرهایِ تویِ سرم ابریشمِ خیالِ تو     پردازد، و نوکِ پستانِ تو        در دهان چشم‌هام                 در دهان رگ                           در دهان تصویرهایِ ململِ رؤیام      در دهان، دندان به هم     بفشارد، جریان به جا و به بی‌جا جریان به شانه‌هات     بیفتد، و روز     برآید.

چه دست سویِ هوا، تویِ هوا ــ آب،                                      می‌رود از دست چه می‌چکد                  از ابر قیامِ دست و خونِ ناشزه                    بر پَست. چه خون به چشم، به حفره می‌خلد                        از ابر، و زوزه می‌کِشد در لخته‌هایِ کبود که رود            می‌بَرد، و رویِ وهمِ هوا، تاب        می‌دهد                   بر تن. و تن ــ چه قائمِ بر گور ــ سقوط می‌کند از تن که دست… چه می‌کِشد به بدن،                              دست، دست می‌بَرد بر گور و رویِ گور زوزه می‌کشد از گور. □ به دست می‌زنم                        از خون به صورتم، که صحاری است به چشم‌ها، که قواعد به سینه‌ام، که ستوه. به دست می‌زنم از تن؛ حضور می‌دهم پرنده‌های هوا را                         ــ میانِ وهمِ هوا ــ و یک پرنده ــ که آب،                               می‌رود در دست، چه می‌چکد در گور و زوزه‌اش ــ چه رود ــ به قعر می‌رود: قعود.

بر خطِ واقعه، آن اسب ــ برجِ عجیبِ شیهه و تردید ــ بارویِ خویش را پیشِ نگاهِ مضطربش           می‌دید. پیشِ نگاه، اسبِ موازی در خود به خونِ خودش می‌ریخت و باره‌ای که پرید خطی عمود                   از خونِ خود                                      بر وقعه می‌کشید. برجِ عجیبِ باره و بارو ــ اسب، در شیهه‌هایِ تبَش خطِ موازیِ مرثیه بر رد بود تردید          در توازیِ ایمان عمود. هذیانِ یال بر برجِ مضطربِ باد؛ ایمان و باره و بارو در یک سؤال: بال

از خود، و دیگران، می‌پرسند: «به‌راستی در زیرِ پوستِ جامعه چه می‌گذرد؟» در پوست                چیست                            زیر به زیرِ پوستم وقتی فریادِ عقربی از وقت می‌چکد و وقتِ غاشیه،                        تبعید ام                                    به زخمِ پوست می‌کند؟ و پوست               ــ در وهمِ خود: «جامع» ــ تا زیرِ خویش را                       آیا                            در خویش می‌بیند فریادِ وقت                 آخر می‌شود. سکوتِ مار معنایِ جمع را در یکه می‌بلعد و پوست،                این «فراق»، از وحشتی عجیب خود وحشتی عجیب می‌شود. بهمنِ نود و شش

بی‌خبری ست خفتن و خفته بی‌خبر از زیبایی‌ش، تمامِ جهان را کور و مرا کور می‌کند. کور می‌شوم اگر که جهانی هست اگر تو را خبر از جهانی هست در من که تو را آفرید، زیباییِ تو را آفرید زیبا ت کرد. زیبا ت کردم من، ای خفته‌یِ خواب! و جهان تاریک و کور و جهان تو که از جهان خبری ت نیست. کور می‌شوم اگر از جهانی خبری ت هست که آفریده تو را زیبا ت کرده است. چه‌گونه بخوانم‌ات ای جهانِ مشوش چه‌گونه بخواهم‌ات که من‌ای زیباییِ من‌ای خفته و بی‌خبر. تو را نمی‌بیند هیچ زیباییِ تو را هیچ نمی‌بیند هر بی‌خبر از جهانی که تو را آفریده خوابانده زیبا ت کرده است هر بی‌خبر از جهان… هیچ. و من چه‌گونه بخوانم‌ات ای من! ای بی‌خبر از جهان! و ای جهانِ بی‌خبر ای خواب! چه‌گونه ببینی و ببیند جهانِ کور ــ ای کور! ای خفته که زیبا ت کرده‌ام! چه‌گونه نور تعلیقِ نور و زمان چه‌گونه بی‌عبور بماند اگر که جهانی هست خفته و می‌بیندت در آن جهانِ دیگرت که شعشعِ الماسی و مانده‌ای در من بی‌عبور، نور بی چهره‌ات که می‌پاشد از هم و بی تن‌ات که بخار می‌شود تکثیر می‌شوی ای لحظه! ای عبور! کوهی از الماس‌ام و بی‌خبر از هر کوه در خود می‌تابم و می‌میرم

به باد گفتنِ یک حرف حرفی نگفته را                      بر صفحه می‌گذارد بر صفحه باد (گفتنِ یک حرف) هر حرف را از صفحه می‌روبد و صفحه صفحه‌یِ خالی میراثِ گفتنِ حرفی به باد میراثِ تاریکِ جنون است. بر صفحه تا بپیچد باد بر رویِ میزِ من سپیدیِ دفتر گشوده می‌ماند. گشوده می‌ماند                       در اتاق تاریک و گود می‌شود و باد حرفی نگفته را در حفره زوزه می‌کشد.

تن: باغِ مبهمِ تب، در لیفه‌هایِ عصب ــ رگبرگ‌هایِ صریح ــ به رعشه می‌افتد به رقص: شکلِ بلیغِ عبور، دورِ منظمِ سِقط در سرعتی دقیق                       ــ ساعت: سقوطِ برگ، جنبیدنِ هلاک در پیش و پشتِ پلک این آیه‌یِ               هراس: که      نیست هیچ و    نیست هَر. پس می‌نشینم و در من شکلِ اصیلِ تن باغی سیاه از هَر، ویرانه‌یی صریح از هیچ می‌شود.

در صورتم که از گذشته‌یِ من نقشی است دیگر چیزی نمی‌گذرد؛ گذشته می‌آید و از گذشته، رفته‌یِ من آیا ست. من چهره در سؤال نمی‌بندم؛ سؤال صورتِ بی‌شباهتِ من با مرگ‌هایِ من است. چندین هزار بار مردن چندین هزار زخمِ عمیقِ حرکتِ دوّار بر ماضی‌ام، که اینک شکلِ سقوط گرفته است. شکل سقوط گرفته‌ام وُ ماضی از اعتلایِ خودش، از حال با صورتِ دریده‌اش از خوف به قعرِ مهلکه نزدیک می‌شود. بیست‌وهشتمِ آبانِ نود و سه

رفتنِ باد نرفتنِ باد است نرفتنِ باد، طرحِ تلاشِ عبث طرحِ عذاب بر صفحه‌یی که رفت... طرحِ عذاب بودم بر صفحه‌یی که رفت، و باد در میانِ باد نمی‌رفت. هشتمِ فروردینِ نود فایلِ صوتیِ اجرایِ دوزبانه‌یِ این شعر در برنامه‌یِ "Contes du jour et de la nuit"، رادیو فرانسه، با صدای: ورونیک سُژه (به فرانسوی)، و رضا اسپیلی (به فارسی). ترجمه از: رضا اسپیلی و ورونیک سُژه.

غیاب را یک قاب محصور می‌کند. بیرونِ قاب،                   حضور آزادیِ حضور... در قابِ پنجره می‌مانم: یک شکلکِ عجیب که بی‌شکل می‌شود در چشمِ عابران. وقتی حضور، شکلِ عبور دارد فریادهایِ شکلکِ بیچاره بی‌صدا ست از قابِ پنجره بر سطح، سطحِ سمنتیِ معبر. خاموش می‌مانم: تمامِ منظره، معبر تمامِ معبر یک قاب می‌شود غیاب می‌شود. دهمِ آبانِ نود فایلِ صوتیِ اجرایِ دوزبانه‌یِ این شعر در برنامه‌یِ "Contes du jour et de la nuit"، رادیو فرانسه، با صدای: ورونیک سُژه (به فرانسوی)، و رضا اسپیلی (به فارسی). ترجمه از: رضا اسپیلی و ورونیک سُژه.

شب ریخت رویِ میز با خون، که از رگم. و میز ــ چیزی شبیهِ تخته‌یِ قصابی معطلِ خون بود. بالا خزید خون                       از گردنم و گَردِش از هراسِ شب گرفت که خلوتِ من بود. قصاب وُ قربانی در هم خزیده‌بودند و شهوتِ خون                      از رگ شب را عبور داد. شب ریخت از تنم و میز چیزی شبیهِ بستر شد در انتظارِ خلوتِ مأنوس. سی‌اُمِ مهرِ نود

گفتن کاهشِ تن وقتی که ارتفاع یک زندگی ست و پنجره، یک دهان. و آن‌که می‌گوید پهنایِ پَست را از ارتفاع یک نقطه می‌بیند؛ بر نقطه، جست‌وجوی نهایت یک واژه می‌شود و می‌موید. چیزی نمی‌گوید آن‌که می‌موید تمامِ ارتفاع تمامِ پنجره خواهدبود وقتی تمامِ خودش را گفت. بیست‌ودومِ مردادِ نود

كتابِ در معمایِ دار شكل يافته از خشونتِ دار است. اين شعرها همگی ــ به‌جز يكی ــ در واكنش (اگر شعر اصلا واكنشی باشد) به خشونتِ بدوی‌ِ دارهایِ بعد از انتخاباتِ سالِ ۸۸ در ايران سروده شده‌اند، اما نه فقط برایِ اين دارها. خشونتِ دار در خشونتِ اين شعرها خودش را تبديل شده به چيزی ديگر می‌بيند. و چه بسا تبديلِ خودش را در چيزهایِ ديگر. اين خشونتِ مبدل می‌كوشد تا ذهن‌هایِ خوانندگان را از قضيه‌یِ خشنی كه اطرافِ ما در حالِ شكل‌گيری است گذر دهد. كتاب را می‌توانيد از اين‌جا بگيريد. ○ چیزی نبودنِ بودن ○ در ظهر، دار ○ در دارِ ما، لب‌خند ○ در معمایِ دار ○ در حالِ بال ○ دارنامه ○ ما، در حصارهای‌مان ○ در بی‌گناهیِ دارها ○ قد راست می‌کند دار ○ در فکرهایِ دار

همین سایه دور شود                      از دوردیدِ من                                         به راهی که می‌روم و پایان. درخت آغاز شود بهارِ تو بروید بر پیچِ گلوش و آخرین جرعه‌یِ سرخ                                 چکیده شود                                                   از سیبِ سپید و باران. همین. به یادِ تو افتاده بودم در صدایِ                برهوتِ                            این سیبستان. سیزدهمِ مهرماهِ هشتاد و نُه

و «فکر» می‌کند که فکر می‌کند... در فکر،             دار                  می‌گذرد؛ (و دارها همه در فکر                              برقرار                                       می‌شوند، و فکرها            همه                   فکرِ دار می‌شوند.) ◻ و هیچ فکر                 از دار                         بالا نمی‌رود تا خویش را                 از اوجِ خویش                                     پائین بیاورد؛ (و دارها             همیشه                        اوجِ «فکر» بوده‌اند، و دارها           همیشه                      «فکرِ بکر» بوده‌اند.) ⃞ پس فکرِ دار                   هرگز                           بالایِ دار نیست پس دار            خویش را                          بالا نمی‌بَرد؛ (و دارها همیشه                        به «فکر»                                       وفا می‌کنند، پس «فکر»ها همیشه                                 وفایِ دار را                                                 انکار می‌کنند.) سومِ شهریورِ هشتاد و نُه

قد راست می‌كند دار در      باز كه می‌شود به انتهایِ شب                                               نَمی                                                     كه می‌افتد از برگه‌یِ رخسار بر خاکِ گور در     جای‌جایِ وطن. ◻ قد راست می‌كند                         بی‌اشک وقتی        كه می‌افتد                      دارد از ابتدایِ روز با اشک‌هایِ بی‌اميدیِ ما: آبيارانِ دارهایِ بلند بر خاکِ بی‌بارِ وطن. بيست‌ودومِ مردادِ هشتاد و نُه

وطن گناهِ بزرگی است سرهایِ بی‌گناه از دارهاش                بالا نمی‌روند بالایِ دارهاش، بالایِ بی‌گناهیِ بی‌رحمِ دارهاش، سرها گناه می‌کنند و بی‌گناهیِ لرزانِ چارپایه‌ها رهاشان می‌کند در آه‌ها وُ               نگاه‌هایِ ما. ما در نگاه‌هایِ مبهوت گناهِ وطن را                   از یاد                           می‌بریم وُ رها نمی‌شویم. بیست‌وچهارمِ تیرِ هشتاد و نُه

در حصارهایِ‌مان کنارِ انکارِ جهان بر بلندایِ «وطن» ایستاده‌ایم. بالایِ دار               اما جهان چه پیدا وُ وطن چه کوتاه می‌شود. هفتمِ تیرماهِ هشتاد و نُه

و در لغت‌نامه هر نام را که نداشتند جُستند وُ               بر دار                        آویختند نامِ دار شدند وُ نام‌دار شدند معنایِ دار را در ندارِ شان ریختند                                                         دار و ندارِ مان                                          از دارِ شان                             بالا خزید دار و ندارِ دار شدیم و دار را            پُر از                   ندارِ ما کردند. نامِ دار           در لغت‌نامه                             معنایِ واحدی یافت: معناهایِ مزاحم‌اش را                                دور ریختند. نوزدهمِ خردادِ هشتاد و نُه

در ساعتی که برگ بر دار          از حال                    می                         رود از خشم             من حال می‌شوم؛ از بال‌هایِ ماضی                         رها                               از وبال می‌شوم و بالِ حال می‌شوم: بر دار ماضی                   ــ برپا درونِ حال ــ محکومِ منتظر                      ــ سیبِ سپیدِ کال ــ آویز می‌شود (و باغِ بال                فرو                      در پاییز می‌شود) از حال می‌رود محکوم در حالِ بال وُ                     بالِ حال می‌شود (و در همیشه‌یِ تاریخ                                تکرار                                        تکرار                                                تکرار می‌شود…)  با بال‌هایِ حال من خشم می‌شوم                          بر ماضیِ وبال با زردِ خشکِ بال                          انکارِ ماضی وُ                                             امکانِ حال می‌شوم. هژدهمِ خردادِ هشتاد و نُه

و در جهان ما انگاره‌یِ کشتار انکار می‌کند خودش را در معمایِ دار؛                                (بی‌برگ میوه می‌آرد:                                سیبِ سپید و سرخ                                سیبِ زنخ…!) جهان بارش را فرو می‌گذارد در سایه می‌لمد و انکارِ خودش را گاز می‌زند. دهمِ خردادِ هشتاد و نُه

اين دارِ فانیِ شما را                            وداع می‌كند                                              محكومِ بی‌لب‌خند؛ در دارِ ما              اما                  باقی است لب‌خندش و دارِ ما باقی است. فانی نبوده،                 نيست                           دار الا به دفترِ ارقام كه هر لب‌خند را شماره می‌كند كه می‌افتد از طناب                              در انتظارِ انتقام. در دارِ باقیِ ما طناب          اطنابِ خنده‌‌هاست در دارِ باقیِ ما لب‌خندها                طنابِ دارِ شماست. نوزدهمِ ارديبهشتِ هشتاد و نُه

بر ظهرِ دار                 انگار                        شكی در انتظار                                              هست. وقتی تمامِ ظهر ظهرِ تمام را در انتظار                                می‌كِشد. دست           از               گره پر می‌شود فريادِ دار              دارِ شيپور با آن اشاره‌هایِ روشن                                 به گور… می‌افتد انتظار                     از چشم‌هایِ خيس                     از ريس مرگ از گلو عبور                         می‌كند در ارتعاشِ تهی، دست                                  سر می‌رود بر ظهرِ دار                 سر می‌رسد                                انگار                                       انتظار.        سی‌ویکمِ فروردینِ هشتاد و نُه

چيزی نبودنِ بودن معنایِ ثابتِ ديوارِ بود وُ                                   نبود ديوارِ بود               آن‌جا نبود وقتی که پشتِ هره‌یِ دیوار افتاد رد ــ              ردِ ريسمانِ دار و ريسمانِ دار رد شد از درختِ تنها ــ درختی درونِ ديوار و ديواری در او ــ دریایِ پشتِ ديوار چشم‌هایِ تو بود در زلالی‌ِ فروافتادنی. □ چيزی نبود بودن که زلال و صاف در چشمِ تو افتاد از دیوار از دار. سی‌ويكمِ مردادِ هشتاد و هفت